REEK/SCHAIJK/ZEELAND – Na Hoogeloon was Schaijk in augustus 2011 de tweede plaats in ons land waar een zogenoemde zorgcoöperatie werd opgericht. In navolging van Schaijk zag in december 2013 ook in de overige twee kernen van de toenmalige gemeente Landerd – Reek en Zeeland – een zorgcoöperatie het levenslicht. Het bleek een ongekend schot in de roos, want de zorgcoöperaties zijn inmiddels niet meer weg te denken uit Reek, Schaijk en Zeeland en ónmisbaar geworden voor de lokale samenleving. Arena sprak met de voorzitters van de Zorgcoöperaties Reek (Patricia Jansen), Schaijk (Piet Hein Jonkergouw) en Zeeland (Mariëtte Oostveen) over het belang van hun organisaties, hun doelen en de toekomst. “Onze rol zal de komende jaren alleen maar groter en belangrijker worden.”
Ervoor zorgen dat (kwetsbare) mensen mee kunnen blijven doen in de samenleving, dat zij zo lang mogelijk zelfstandig en met plezier in hun eigen dorp kunnen blijven wonen én het bevorderen van de onderlinge solidariteit. Dat is in een notendop het doel van de zorgcoöperaties in Reek, Schaijk en Zeeland.“Als zorgcoöperatie doen wij dat door goed te luisteren naar vragen van mensen, met hen in gesprek te gaan en hulp te bieden”, zegt Mariëtte Oostveen van Zorgcoöperatie Zeeland (ZCZ). “Met de burgers en partners organiseren en stimuleren wij oplossingen in de buurten en wijken in Zeeland. Samenwerking met bestaande organisaties, instellingen en overheden op de gebieden zorg, welzijn en wonen zijn hierbij van grote waarde.”Positieve Gezondheid“We werken daarbij volgens Positieve Gezondheid”, vult Patricia Jansen van Zorgcoöperatie Reek (ZCR) aan. “Dat betekent dat we niet kijken naar wat níet kan, maar juist naar wat nog wél kan.”Piet Hein Jonkergouw van Zorgcoöperatie Schaijk (ZCS): “Als organisatie van, voor en door burgers willen we samen met alle professionals en organisaties de doelstellingen van de zorgcoöperaties voor elkaar krijgen.”
Voor jong en oudBij nogal wat mensen bestaat de indruk dat zorgcoöperaties zich uitsluitend op ouderen richten. Niet is minder waar, geeft Mariëtte aan. “De zorgcoöperaties zijn er voor álle leeftijden. Je hebt bijvoorbeeld ook heel veel jongere mantelzorgers. Niet alleen voor de inwoners, maar ook voor ons als zorgcoöperatie is het belangrijk om je blik ruimer te maken, zodat er geen kwetsbare mensen in het dorp worden vergeten.”Piet Hein: “In Schaijk is onlangs een LHBTIQ+-groep gestart, die voorziet écht in een behoefte van deze jongeren en draagt eraan bij dat ook deze groep met veel plezier kan leven. Verder hebben we in Schaijk voor jongeren één keer per maand de bijeenkomst ‘Vrienden maken onder de Linde’ (voor jongeren tussen 14 en 18 jaar, red.). Ook jongere mensen hebben het echt nodig om elkaar te zien en te ontmoeten.”Patricia: “Jonge mensen zeggen soms: wij hebben nog geen zorgcoöperatie nodig. Maar het is júist belangrijk dat ook jonge mensen al vroeg lid worden, want dan gaat het meer leven in de gemeenschap.”‘Word lid en help mee’Met ‘lid worden’ doelt Patricia op het lidmaatschap dat inwoners van Reek, Schaijk en Zeeland kunnen afsluiten bij de zorgcoöperatie in hun dorp. Voor een bedrag van slechts 20 euro per jaar (of 40 euro per gezin) ondersteun je de diverse activiteiten van de zorgcoöperatie.Minstens zoveel behoefte als aan nieuwe leden hebben de drie zorgcoöperaties aan extra helpende handjes voor hun veelheid aan ondersteunende activiteiten en diensten. “Door actief te zijn als vrijwilliger binnen de zorgcoöperatie en/of lid te worden draag je praktisch bij aan een dorp waar het goed wonen en leven is. Wij roepen iedereen dan ook op zich aan te melden om iets te doen voor een van de zorgcoöperaties”, zeggen Patricia, Piet Hein en Mariëtte.“We hebben namelijk écht meer mensen nodig om te kunnen blijven doen wat we doen”, zegt Piet Hein. Patricia: “We bieden zóveel verschillende diensten aan, dus er zit voor iedereen wel iets bij. Actief zijn voor de zorgcoöperatie biedt bovendien ook voor de vrijwilligers zingeving.”In een tijd dat veel mensen met van alles en nog wat ‘druk, druk, druk’ zijn, is het voor de zorgcoöperaties niet eenvoudig om nieuwe vrijwilligers aan zich te binden, weet ook Mariëtte. “Wanneer je nog volop in het arbeidsproces zit, met kinderen, heb je vaak geen tijd om je structureel ergens aan te verbinden. Misschien zouden we als zorgcoöperaties daarom meer incidentele projectjes moeten gaan realiseren, waardoor het voor nieuwe vrijwilligers overzichtelijker en laagdrempeliger wordt om in te stappen.”
‘Ideeën van harte welkom’Piet Hein: “Maar ook mensen die zelf ideeën hebben om iets voor hun dorp te willen doen zijn van harte welkom. Wij willen hen als zorgcoöperaties graag faciliteren en ruimte geven.”Mariëtte: “De Deelhuisjes en Deelplaats in Zeeland zijn een heel mooi voorbeeld van eigen initiatief vanuit drie burgers. Dat is echt vanuit de bevolking zelf ontstaan. Geweldig!”
Sociale cohesieIn een tijd waarin de groep kwetsbare ouderen almaar groeit, maar ook steeds meer jongeren (1 op de 8 in 2019, red.) professionele hulp nodig heeft, is volgens de drie voorzitters de behoefte aan zorgcoöperaties groter dan ooit. Sociale cohesie speelt daarbij een belangrijke rol, stelt Mariëtte. “Honderd jaar terug zag je dat heel veel in de dorpen, iedereen ondersteunde elkaar. Dat moeten we eigenlijk weer terugbrengen met de zorgcoöperaties als spin in het web.”Patricia: “In de coronatijd zag je dat al wel een beetje terug. Iedereen belde en steunde elkaar. Dat was prachtig om te zien.”Piet Hein: “De toenemende vergrijzing en het beleid van de overheid zorgt ervoor dat de rol van zorgcoöperaties de komende jaren alleen maar groter en belangrijker zal worden.”
Wat willen de Zorgcoöperaties Reek, Schaijk en Zeeland bereiken?De Zorgcoöperatie wil in nauwe samenwerking met inwoners, vrijwilligersorganisaties, professionele zorg- en welzijnsorganisaties en financiers alternatieven ontwikkelen waardoor de benodigde zorg en dienstverlening toch voor iedereen toegankelijk en bereikbaar blijft:* Bevorderen dat een cultuur ontstaat waarbij mensen zelf verantwoordelijkheid kunnen en willen nemen om voor de eigen gezondheid en gezondheidszorg en die van anderen te zorgen.* Alternatieve- of aanvullende dienstverlening vanuit de nulde lijn ontwikkelen, zodat de bezuinigingen op het terrein van jeugdzorg, persoonlijke verzorging, begeleiding en huishoudelijke hulp geen nadelige gevolgen hebben voor inwoners van Reek, Schaijk en Zeeland.* De informele zorgstructuur zodanig ontwikkelen dat deze voldoende aanvulling biedt wanneer eigen kracht en direct eigen netwerk onvoldoende zijn om zelfstandig, met behoud van kwaliteit van leven, te blijven wonen.* Bijdragen aan het ontwikkelen van een dorpsnetwerk waardoor informele en professionele zorg telkens optimaal benut kan worden door en voor individuele mensen (jong en oud) die zorg/begeleiding/diensten nodig hebben en/of hun mantelzorgers.* Gesprekspartner zijn voor professionals, verzekeraars en gemeente met als doel het versterken van de eigen kracht van burgers, het toegankelijk en bereikbaar houden van noodzakelijke professionele zorg en het opkomen voor de belangen van met name kwetsbare mensen in Reek, Schaijk en Zeeland.
Zorgcoöperatie Reek gebruikt cookies voor optimalisatie van de website. Als je doorgaat met het gebruiken van de website, stem je hiermee in.